Τον Αύγουστο του 2004 είχα
την ευκαιρία να μιλήσω με τους δύο «Γωνιανούς Αντάρτες» που βρίσκονταν ακόμη εν
ζωή, τον Ελευθέριο Μαρκογιαννάκη (Βενιζέλο) και τον Μπηλιώνης, κοντά στα
ενενήντα πια και οι δύο, αλλά με τα γεγονότα χαραγμένα στο μυαλό τους σα να
συνέβηκαν χθες.
Οι μαχητές από τις Γωνιές
Μαλεβυζίου έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην αντίσταση κατά της Γερμανικής κατοχής.
Πολέμησαν με πάθος, βοήθησαν στην απαγωγή του στρατηγού Κράϊπε και τελικά
παρευρέθησαν στην αποχώρηση των Γερμανών από το Ηράκλειο. Καθώς γνώριζαν
απόλυτα τη μορφολογία των βουνών της Κρήτης και ήταν βαθιά αποφασισμένοι να μην
παραδοθούν ποτέ, εξελίχτηκαν σε μια από τις κύριες εστίες αντίστασης κατά του
κατακτητή.
Η ομάδα των «Γωνιανών
Ανταρτών» αποτελείτο από 14-20 άντρες από τις Γωνιές και άλλους δύο από τα γύρω
χωριά. Ορισμένοι είχαν προηγούμενη στρατιωτική εμπειρία, όμως η εφευρετικότητά
τους στην επινόηση αντισυμβατικών τακτικών που θα αποκαλούσαμε σήμερα
“guerilla” και η γνώση του χώρου ήταν σημαντικότερα εφόδια.
Η 11η Οκτωβρίου του 1944 έχει
καταγραφεί ως η ημερομηνία απελευθέρωσης του Ηρακλείου. Τις προηγούμενες δέκα
μέρες διεξήχθησαν σφοδρές μάχες, καθώς μεραρχίες του Γερμανικού στρατού,
υποστηριζόμενες από πυροβολικό, αμύνονταν ενάντια σε διάφορες ομάδες ανταρτών.
Το πρωινό της 11ης Οκτωβρίου ο Λοχαγός Ανδρέας Νάθενας, νέος στρατιωτικός
εκπρόσωπος της εξόριστης κυβέρνησης και κυβερνήτης του νομού Ηρακλείου διέταξε
τους αντάρτες να μπουν στην πόλη στις τρεις το μεσημέρι και να αντιμετωπίσουν
τους Γερμανούς στο λιμάνι.
Εκείνη την εποχή οι Γωνιανοί
αντάρτες είχαν αναλάβει την φύλαξη και την προσωπική ασφάλεια του Λοχαγού
Νάθενα. Για κάποιο λόγο οι Γωνιανοί Αντάρτες μπήκαν στο Ηράκλειο μια ώρα
νωρίτερα, στις δύο. Με επιταγμένα οχήματα πέρασαν τους δρόμους της πόλης προς το
Γερμανικό στρατηγείο. Ο Βενιζέλος και ο Μπηλιώνης μου περιγράφουν ότι ένοιωθαν
μόνοι και αβέβαιοι, σαν να πήγαιναν σε επιχείρηση αυτοκτονίας.
Όταν τα οχήματα έφτασαν στο
Γερμανικό αρχηγείο λαός άρχισε να μαζεύεται κάτω από το μπαλκόνι όπου κυμάτιζε
η ναζιστική σημαία. Με μια απρόσμενη, αυθόρμητη κίνηση ο Βενιζέλος, ο
Μπηλιώνης, ο Δημήτρης Τσαγκαράκης (γνωστός σαν «Μήτσος», ο παππούς μου) και
ορισμένοι άλλοι διέσχισαν το αρχηγείο προς το μπαλκόνι όπου κυμάτιζε η
Ναζιστική σημαία. Το συγκεντρωμένο πλήθος άρχισε να φωνάζει να την κατεβάσουν.
Ο Μπηλιώνης μου περίγραψε τα
συναισθήματά τους όταν, μαζί με τον Βενιζέλο, άφησαν κάτω τα όπλα τους ενώ
εκατοντάδες οπλισμένοι Γερμανοί συγκεντρώθηκαν, περιμένοντας διαταγές από τους
ανωτέρους τους. Όταν ο Βενιζέλος άρχισε να κατεβάζει την σημαία ορισμένοι από
αυτούς σήκωσαν τα όπλα τους. Ένας Γερμανός αξιωματικός στο μπαλκόνι σιωπηρά
τους έγνεψε να μην πυροβολήσουν.
Η σημαία έπεσε στο έδαφος από
τα χέρια του Βενιζέλου καθώς την κατέβαζε, όμως την σήκωσε αμέσως, την δίπλωσε
προσεκτικά και την παρέδωσε στον Γερμανό. Στην θέση της σήκωσε μια ελληνική
σημαία που είχε βρει σε ένα σχολείο ο καπετάν-Νάθενας νωρίτερα. Το πλήθος
άρχισε να ζητωκραυγάζει καθώς συνειδητοποιούσε ότι η ημέρα της απελευθέρωσης
είχε φτάσει.
Οι άλλες ομάδες ανταρτών
μπήκαν στο Ηράκλειο στις τρεις, μετά το επεισόδιο με τη σημαία, για να
συνοδεύσουν τους παραδομένους Γερμανούς έξω από την πόλη...
ΠΗΓΗ
Αναδημοσίευση αποσπάσματος από
ΤΑΣΟΣ ΚΡΙΣΤΙΑΝ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Μην πυροβολείτε ασκόπως